จากกระแสของเสื้อผ้า POLKA DOTS ที่กำลังฮิตในหมู่สาว ๆ วันนี้ S4S ขอพามาทำความรู้จักกับ ‘Yayoi Kusama’ ศิลปินหญิงที่สร้างสรรค์ผลงานด้วย ‘POLKA DOTS’ จากการวาดภาพเพื่อบำบัดจิตใจ ที่สะท้อนถึงความเจ็บปวดในชีวิตตัวเอง เธอที่เดินทางไกลจากญี่ปุ่นสู่การรักษาจิตใจที่อเมริกา ก่อนที่เธอจะได้ร่วมงานกับ ‘Louis Vuitton’ ที่สร้างความฮือฮาให้กับวงการแฟชั่น และกลายเป็นหนึ่งในศิลปินที่ทรงอิทธิพลที่สุดแห่งยุค!
‘Yayoi Kusama’ หรือที่คนไทยเรียกกันว่า ‘ราชินีลายจุด’ เธอเกิดเมื่อวันที่ 22 มีนาคม 1929 ในจังหวัดนากาโนะ ประเทศญี่ปุ่น เติบโตมากับครอบครัวที่เพาะพันธ์ต้นกล้า และปลูกพันธ์ุพืช ทำให้เห็นเมล็ดพันธ์ุในชีวิตประจำวัน เธอจึงมักวาดรูปฟักทองอยู่บ่อยครั้ง
ถึงเธอเกิดมาในครอบครัวที่มีพ่อแม่อยู่ครบ แต่กลับขาดความรักที่ควรจะได้รับ เพราะพ่อแต่งงานกับแม่เพื่อยกระดับตัวเองขึ้นมาด้วยการใช้นามสกุลของภรรยาที่มีฐานะ และถูกละเลยจากคนเป็นพ่อ เที่ยวเตร่ ไม่ค่อยอยู่บ้าน แถมผู้เป็นแม่ก็ทำร้ายร่างกาย จิตใจเธอสารพัด หนักถึงขั้นให้ไปสอดแนมตอนพ่ออยู่กับเมียน้อย ซึ่งเป็นจุดที่สร้างแผลขนาดใหญ่ในจิตใจของเธอ ทำให้บ้านเปรียบเสมือนนรกบนดินของเธอเลยก็ว่าได้
เธอจึงเริ่มกักตัวเองอยู่ในโลกส่วนตัวที่เธอเองไม่อนุญาตให้ใครลุกล้ำเข้ามาได้ และเริ่มระบายบาดแผลในใจผ่านกระดาษ เหมือนดั่งสถานที่ปลอดภัยที่เธอสามารถหนีพ้นจากความเจ็บปวดในโลกแห่งความเป็นจริง จนเข้าสู่ช่วงวัยรุ่น ความบาดหมางระหว่างพ่อและแม่ของเธอ เริ่มรุนแรงมากขึ้น เพราะเธอแน่วแน่ที่จะทำงานศิลปะ ขัดกับจุดประสงค์ของครอบครัว อีกทั้งแนวทางศิลปะแบบดั้งเดิมที่เธอเรียนมาจะดี แต่เธอกลับรู้สึกไม่ใช่ขนาดนั้น เธอจึงเริ่มทดลองทำงานศิลปะแบบตะวันตก เน้นแนว Avant – Garde (อาวองการ์ด) หมายถึงแนวศิลปะที่เป็นงานทดลอง หัวรุนแรง นอกกรอบ ที่ท้าทายขนบเดิม ๆ ทำให้เธอเป็นที่รู้จักมากขึ้น
จนมาถึงช่วงปี 1950s เธอเริ่มใช้ ‘จุด’ เข้ามาในผลงานของเธอ ตั้งแต่เฟรมผ้าใบ ฝาผนัง เพดาน ของใช้ในบ้าน แม้กระทั่งบนเรือนร่างของคนก็ทำมาแล้ว ซึ่งนั้นเป็นจุดเริ่มต้นที่ทำให้ผลงานของเธอถูกพูดถึง และเป็นที่ยอมรับในวงการศิลปะมากขึ้น และทำให้ Kusama กลายเป็นหนึ่งในศิลปินหญิงที่ทรงอิทธิพล ในแนว Avan – Garde (อาวองการ์ด) ในอเมริกา เธอมักจะใส่บอดี้สูทลายจุดไปปรากฎตัวตามงานอยู่เสมอ ทำให้กลายเป็นที่จดจำในสายศิลปะ
จนเมื่อถึงปี 2006 เธอได้พบกับ Marc Jacobs ที่ตอนนั้นดำรงตำแหน่งครีเอทีฟไดเรกเตอร์ให้กับ Louis Vuitton ทั้งสองพบกันที่สตูดิโอทำงานของ Kasuma เธอได้โชว์กระเป๋ารุ่น Speedy ที่เธอคัสตอมผลงานของเธอลงไปให้ Jacobs ดู
จากการพบกันครั้งนั้น ทำให้ 6 ปีต่อมา เธอได้ร่วมงานกับทาง Louis Vuitton เป็นครั้งแรกในคอลเลกชัน ‘Louis Vuitton x Yayoi Kusama’ (2012)
หากพูดถึงโปรเจ็กต์ที่ประสบความสำเร็จของ Louis Vuitton คงต้องพูดถึง Artist Collaboration Series ที่มักจะชวนเหล่าศิลปินระดับแถวหน้าที่มีเอกลักษณ์ และความเป็นตัวเองสูงมาร่วมงาน เพื่อเป็นการทอดสะพานระหว่างแฟชั่นกับศิลปะให้เชื่อมถึงกัน และหากมองย้อนกลับไปถึงจุดเริ่มต้นของโปรเจ็กต์คงต้องพูดถึงยุคของ Monsieur Louis Vuitton ที่มักเชิญศิลปินมาดีไซน์หน้าร้านอยู่บ่อย ๆ เพื่อสร้างสีสันให้กับแบรนด์ นำมาสู่การนำแนวความคิดนี้ต่อยอดสู่การร่วมงานกับศิลปินระดับแถวหน้า เช่น Takashi Murakami, Stephen Sprouse, Jeff Koons และ Nigo เป็นต้น
ซึ่งการร่วมงานกันระหว่าง Louis Vuitton x Yayoi Kusama กับคอลเลกชันแรกในปี 2012 ถือว่าประสบความสำเร็จมาก เพราะทั้งชื่อเสียงของแบรนด์และศิลปินเองถูกยกระดับจากการร่วมงานกันในครั้งนี้ เพราะตัวของ Yayoi Kusama กลายเป็นศิลปินที่ถูกยกย่องว่าดังที่สุดในโลกในปี 2014 จากการที่มีผู้เข้าชมผลงานของเธอมากถึง 2 ล้านคน ทำให้ต่อมาคนต่างตามหาคอลเลกชัน Louis Vuitton x Yayoi Kusama ในเว็บประมูลต่าง ๆ กันอย่างล้นหลาม และหลายชิ้นถูกประมูลไปมากกว่าหลายล้านบาท
จนเมื่อถึงเวลาผ่านไปกว่า 10 ปี Louis Vuitton ได้ประกาศความร่วมมือครั้งใหม่กับ Yayoi Kusama อีกครั้ง เพื่อเป็นการให้เกียรติแด่คอลเลกชันแรกที่ประสบความสำเร็จอย่างมาก ด้วยการปล่อยสปอยสินค้าภายในงาน Cruise 2023 เป็นที่แรก สร้างแรงสั่นสะเทือนให้กับโลกแฟชั่นอีกครั้ง
คอลเลกชัน Louis Vuitton x Yayoi Kusama (2023) การร่วมมือในครั้งนี้มีความพิเศษด้วยการโปรโมททั้ง Interactive, Installation Art และ AR ตามจุดแลนด์มาร์กต่าง ๆ ในโตเกียว ที่สร้างความตื่นตาตื่นใจให้กับผู้คนได้ไม่น้อยเลย ในปีเดียวกันยังบุกไทยมาจัดแสดง LV x Yayoi Kusama ‘Dancing Pumpkin’ ณ ลานพาร์ค พารากอน เป็นโอกาสพิเศษสำหรับแฟน ๆ ชาวไทยได้สัมผัสผลงานระดับโลกอีกด้วย
คอลเลกชันนี้ถือเป็นการทำคอลเลกชันแบบ Full Scale ของ Yayoi Kusama เป็นครั้งแรก เรียกได้ว่าได้นำผลงานเข้าไปในทุกไลน์สินค้าของ Louis Vuitton เลย (เสื้อผ้าผู้ชายและหญิง, รองเท้า, น้ำหอม, แว่นตา และเครื่องประดับ) เพราะในปี 2012 เธอได้ทำเพียงไลน์เสื้อผ้าผู้หญิงเท่านั้น นอกจากนั้นเธอยังได้แยกคอลเลกชันของเธอเป็น 4 ไลน์หลัก คือ PAINTED DOTS, METAL DOTS, INFINITY DOTS และ PSYCHEDELIC FLOWER
เราจะมาพูดถึงทั้ง 4 ไลน์เพิ่มอีกสักนิดว่าแต่ละไลน์ คืออะไรกันบ้าง?
เริ่มจาก ‘PAINTED DOTS’ ที่มีแรงบันดาลใจมาจากวัยเด็กของเธอ ที่เธอได้เพ้นท์ลายจุดหลากสีตั้งแต่ 10 ขวบ โดยไลน์นี้ใช้เทคนิคพิเศษอย่าง Serigraphy ที่ทำให้ลายจุดทุกจุดบนสินค้าเหมือนจริงที่สุด
ต่อกันด้วย ‘METAL DOTS’ ที่ได้แรงบันดาลใจจากผลงานของ Narcissus Garden ซึ่งเป็นการนำลูกบอลกระจกทรงกลมขนาดเล็ก จำนวน 1500 ชิ้นวางบนพื้น และให้เหล่าผู้ชมตีความถึงควาหมายของผลงานชิ้นนี้เอง โดยเธอก็ดัดแปลงมาเป็นลูกบอลหลายขนาด และติดบนไอเทมของ LV ด้วยมือ
ตามมาด้วย ‘INFINITY DOTS’ ที่เป็นลายจุด โดยจับคู่สี ดำ-แดง, ดำ-เหลือง, ขาว-ดำ และแดง-ขาว โดยไลน์นี้มีไอเทมเอ็กคลูซีฟอย่าง ตุ๊กตารุ่น Vivienne และน้ำหอมกลิ่น Spell On You
ปิดท้ายด้วย PSYCHEDELIC FLOWER ที่มาจากชื่อผลงานของเธออย่าง ‘Flower’ ในปี 1993 โดดเด่นด้วยดอกไม้และลายจุด ตามสไตล์ของ Yayoi Kusama ที่จะอยู่ทั้งไลน์เสื้อผ้าผู้ชายและหญิง
ณ จุด ๆ นี้คงเรียกได้เต็มปากแล้วว่า ‘Yayoi Kusama’ กลายเป็นศิลปินที่ทรงอิทธิพลที่สุดแห่งยุค ด้วยเอกลักษณ์ทางผลงาน และภาพลักษณ์ของเธอเอง ที่แทบจะการันตีความสำเร็จทางด้านผลงาน และสร้างแรงสั่นสะเทือนให้กับวงการศิลปะและแฟชั่นอยู่เสมอ เรียกได้ว่าทุกผลงานที่มาจากมือของเธอในตอนนี้มีมูลค่าสูงหลักล้านแทบทุกชิ้น เป็นอีกหนึ่งศิลปินที่สายสะสมผลงานศิลปะต้องมีไว้ในคอลเลกชันส่วนตัวเลยครับ
Source: BBC, ARTSY, GROUNDCONTROL
