เมื่อไม่นานมานี้ ร้านเสื้อผ้าสตรีทแวร์อย่าง END. Clothing ได้เปิดเผยความตั้งใจที่ต้องการจะต่อต้านการใช้ Bots ด้วยระบบ “Launches” System แบบใหม่ ซึ่งถือว่าเป็นระบบที่ครอบคลุมและป้องกัน Bots ได้เป็นอย่างดี และระบบนี้ยังได้รับความสนใจจากร้านค้าออนไลน์ทั่วโลกอีกด้วย
ในไม่กี่ปี่ที่ผ่านมา แบรนด์ต่างๆรวมถึงร้านตัวแทนจำหน่ายรวมตัวกันต่อต้านการใช้ Bots เมื่อมีการจำหน่ายรองเท้าแบบออนไลน์ ไม่ใช่แค่ Supreme, Nike, Adidas แต่รวมไปถึงร้านและแบรนด์อื่นๆด้วยเช่นกัน การต่อสู้ของตัวแทนจำหน่ายและ Bots ดำเนินต่อไป เหล่าสนีกเกอร์เฮดที่ตั้งใจจริงก็ยังคงดวงกุดอยู่บ่อยๆเมื่อถึงวันจำหน่าย เพราะว่ารองเท้านั้นถูกขายหมดไปอย่างรวดเร็วเกินกว่าที่มนุษย์จะทำได้
Bots made easy
เพื่อเข้าใจว่ามันเกิดอะไรขึ้นในการจำหน่ายรองเท้าออนไลน์ เราต้องเข้าใจก่อนว่าบอทมันคืออะไร และทำงานอย่างไร
อย่างแรกคือ บางเว็บไซต์นั้นได้เขียนรหัส “Bot Code” ขึ้นมาเอง และใช้รหัสนั้นเป็นเครื่องมือสร้างโปรแกรมที่มีคุณภาพสูงจากโปรแกรมที่เปิดให้ทดสอบฟรีแบบที่เรารู้จักกันทั่วไป โปรแกรมบอทเหล่านี้จะถูกแทรกซึมเข้าไปในร้านค้าออนไลน์ และจะทำการทดสอบการใช้งานทุกครั้งเมื่อร้านค้าเหล่านั้นมีการอัพเดทรหัส ขั้นตอนนี้เพื่อให้แน่ใจว่าบอทจะไม่ทำงานผิดพลาด
โดยพื้นฐานแล้ว โปรแกรมบอทจะทำการเข้าไปในร้านค้าออนไลน์ตั้งแต่ขั้นตอนแรกจนถึงขั้นตอนสุดท้าย โปรแกรมจะทำการเพิ่มสินค้าลงในตะกร้า และทำการชำระเงินโดยอัตโนมัติ ทุกขั้นตอนการซื้อสินค้าจะถูกจัดการด้วยโปรแกรมอัตโนมัติโดยปราศจากปัญหาทางเทคนิคที่เกิดขึ้นระหว่างการวางจำหน่ายสินค้า อีกหนึ่งรหัสโปรแกรมที่ถูกเขียนขึ้นมาเพื่อใช้ในโปรแกรมบอทนี้เราเรียกว่า selinum มันไม่ใช่เครื่องมือที่ช่วยในการซื้อรองเท้า แต่มันคือเครื่องมือที่ช่วยให้โปรแกรมบอทนั้นทำตามขั้นตอนการสั่งซื้อรองเท้าแบบอัตโนมัติ
ในความจริงนั้นโปรแกรมบอทเหล่านี้ไม่ได้ถูกขายแบบลับๆ หรือขายในตลาดมืดที่ไหน เพราะเราสามารถเห็นเว็ปไซต์ หรือบริษัทที่เกี่ยวข้องโฆษณาโปรแกรมบอทเหล่านี้พร้อมทั้งอวดอ้างสรรพคุณอยู่มากมายได้ทั่วไปบนเว็ปไซต์อย่างร้าน Concepts หรือ Hanon รวมถึงร้านรองเท้าชื่อดังอย่าง Footlocker
The Bot Plot Thickens
โปรแกรมบอทนั้นสามารถทำตามคำสั่งได้ภายในระยะเวลาเสี้ยววินาทีเท่านั้น ซึ่งเร็วกว่ามนุษย์ที่ต้องใช้เวลาในการเลือกสินค้าและเพิ่มลงในตะกร้า ที่น่าสนใจไปกว่านั้นเว็บไซต์ Supreme ได้มีคำสั่งอัตโนมัติในเว็บไซต์ให้ทำการบล็อกการสั่งซื้อที่ใช้เวลาสั่งซื้อสินค้าไวกว่าปกติ ซึ่งเป็นการสั่งซื้อโดยโปรแกรมบอท แต่น่าเสียดายที่ Supreme นั้นเจอกับปัญหาที่ไม่คาดคิดมาก่อน เพราะว่าสาวก Supreme บางคนนั้นมีความชำนาญในการสั่งซื้อสินค้า และสามารถสั่งซื้อสินค้าได้อย่างรวดเร็วโดยไม่ใช้โปรแกรมบอทช่วย แต่การสั่งซื้อสินค้านั้นต้องถูกยกเลิกเพราะการป้องกันโปรแกรมบอทของ Supreme ที่ถูกตั้งค่าไว้ และมันจะส่งผลถึงสินค้าบางชนิดที่วางจำหน่ายเพียงออนไลน์เท่านั้น
แต่มันยังคงมีปัญหาที่ลึกลงไปยิ่งกว่านั้น เพราะอย่างไรก็ตามเมื่อถึงเวลาก่อนที่สินค้าจะวางจำหน่ายในร้านค้าออนไลน์เพียงไม่กี่วัน โปรแกรมบอทสามารถค้นหารหัสสินค้า หรือลิงค์สินค้าจากร้านค้าออนไลน์ได้และทำการเพิ่มสินค้าลงในตะกร้าก่อนกำหนดอีกด้วย ที่เหลือก็แค่รอเวลาชำระเงินตอนที่ร้านค้าออนไลน์วางจำหน่ายเท่านั้น
James Murphy นักออกแบบพัฒนาโปรแกรม และสนีกเกอร์เฮดเปิดเผยว่า “ผมสามารถบอกได้อย่างมั่นใจ 100% ว่าร้านค้าที่ไม่ได้ใช้ระบบจับฉลากนั้นสามารถใช้โปรแกรมบอทได้แน่นอน ยกตัวอย่างเช่นบางร้านค้าออนไลน์นั้นโปรแกรมต้องการเพียงแค่ลิงค์สินค้า หรือบางครั้งแค่ให้โปรแกรมค้นหาคีย์เวิร์ดเท่านั้น”
ร้านค้าออนไลน์ทั่วไปที่ระบบโฮสท์ร่วมกับ Shopify นั้นจะถูกโปรแกรมบอทนั้นแทรกซึมได้ง่ายมาก แต่ร้านรองเท้าออนไลน์ส่วนมากนั้นไม่ได้ตกเป็นเหยื่อของธุรกิจสมัยใหม่นี้มากนัก เพราะโปรแกรมบอทนั้นได้ถูกเปิดเผยอย่างกว้างขวางในวงการตั้งแต่ปี 2011 ยิ่งไปกว่านั้นมันยังถูกจัดอยู่ในตลาดหุ้นอีกด้วย ซึ่งมันถูกเรียกว่า “High-Frequency Trading หรือการซื้อขายความถี่สูง”
Nike Leading The Way
ข้อเท็จจริงของปัญหานี้ก็คือ มันจะกลายเป็นเรื่องที่เลวร้ายที่สุด เพราะการจัดการระบบของร้านค้าออนไลน์ด้วย “first-come, first-served” นั้นเป็นเป้าหมายหลักของโปรแกรมบอท เพราะคอมพิวเตอร์สามารถดำเนินการสั่งซื้อสินค้าได้รวดเร็วกว่ามนุษย์มากหลายเท่า แต่สุดท้ายแล้วถ้ายังมีคนที่สามารถจ่ายในราคารีเซลได้นั้น โปรแกรมบอทก็ยังคงมีอยู่ต่อไป
วิธีที่จะป้องกันโปรแกรมบอทที่แท้จริงนั้นคือการใช้ระบบสุ่มหรือจับฉลากในการจำหน่ายสินค้าที่ต้องกรอกข้อมูลของผู้ซื้อก่อน เช่น ข้อมูลที่อยู่จัดส่งเป็นต้น สำหรับการวางจำหน่าย YEEZY นั้น adidas เลือกใช้วิธีการที่คล้ายกับระบบนี้ แต่ระบบของ adidas นั้นก็มีความเสี่ยงต่อการ “backdoor” ด้วยเหมือนกัน เพราะในอดีตเคยมีลิงค์ URL “add to cart” หลุดออกมาโดยโปรแกรมบอท ทำให้ผู้คนที่ใช้โปรแกรมบอทสามารถลัดคิวคนอื่นได้ ยิ่งไปกว่านั้นยังมีคนนำลิงค์ URL นี้ไปขายในราคาหลายร้อยดอลลาห์อีกด้วย แต่หลังจากนั้น adidas ก็ได้ปรับเปลี่ยนวิธีการเพื่อป้องกันปัญหาเหล่านี้สำหรับการจำหน่าย YEEZY ในอนาคต
ถึงแม้ว่าร้านค้าออนไลน์บางร้านพยายามยกระดับวิธีการจำหน่ายให้กลุ่มคนที่ชื่นชอบรองเท้าแบบจริงจังแบบตอนนี้มีระบบที่สามารถป้องกันโปรแกรมบอท รวมถึงป้องกันการชำระค่าสินค้าด้วยวิธีการที่ผิด ระบบนั้นก็คือ SNKRS ของ Nike นั่นเอง เพราะระบบนี้จะให้ทุกคนกรอกข้อมูลการสั่งซื้อก่อนทุกครั้ง ทันทีที่ระบบทำการสุ่มผู้โชคดี ทาง Nike จะทำการหักเงินโดยอัตโนมัติเพื่อชำระค่าสินค้า
ดูเหมือนว่า Nike ได้นำเสนอวิธีการป้องกัน และระบบจำหน่ายสินค้าที่สามารถทำงานได้อย่างสมบูรณ์แบบออกมาในเวลานี้ มันเป็นวิวัฒนาการณ์ของร้านค้าออนไลน์ที่จำเป็นต้องคิดค้นนวัตกรรมใหม่ขึ้นมาเพื่อตอบโต้กับโปรแกรมบอทที่ส่งผลเสียต่อวงการรองเท้าผ้าใบเป็นอย่างมาก และหวังว่าร้านค้าออนไลน์จะมองเห็นและให้ความสำคัญต่อปัญหานี้อย่างจริงจังเสียที
Credit: Chris Danfort from Highsnobiety
